Voeding volgens de vijf elementen

Hoe werkt het spijsverteringsvuur volgens de TCM

De maag en Milt werken nauw samen en vallen onder het element aarde. De maag kan als de kookpot worden gezien en de Milt als het vuur.  In de mond vinden de eerste verteringsprocessen al plaats daarom is goed kauwen belangrijk.  Zodra je het gekauwde voedsel doorslikt wordt dit naar de Maag (kookpot) gestuurd. De Milt zorgt voor de brandstof ‘Qi’. De ‘soep (Qi)’ die ontstaat wordt verdeeld in een zuiver en onzuiver deel. Het zuivere deel rijst omhoog naar het Hart die er bloed van maakt en een deel gaat naar de Longen, waar het via de ademhaling door het lichaam circuleert. Het onzuiver deel wordt afgevoerd naar de darmen, waar de nog overblijvende voedingsstoffen worden onttrokken. Het overige wordt door de Dikke Darm als ontlasting uitgescheiden. De balans tussen de maag en de Milt zijn voor de vertering cruciaal.

Wanneer er teveel koud voedsel als rauwkost of gekoelde dranken wordt genuttigd wordt het verteringsvuur zwakker en zal er teveel van de Milt-Qi energie gevergd worden.

De milt

De Milt is een van de belangrijkste organen vanuit de TCM gezien. We spreken hier niet alleen over het orgaan de milt maar over het functionele systeem de Milt. De TCM bekijkt alles holistisch, het functionele systeem houd het fysieke, emotionele en mentale aspect in.

Bij een Milt Qi deficiëntie is de milt energie verzwakt waardoor die zijn functies niet voldoende kan uitvoeren. Chronische vermoeidheid, candida, artritis en fybromyalgie komen vaak voor bij personen met een Milt-Qi deficiëntie.

Zijn taken

De belangrijkste taak van de milt is vertering, de transformerende functie.

Alles wat wij eten wordt door de Milt omgezet in voor ons lichaam bruikbare energie en Bloed. Als dit proces niet goed gaat kan iemand zich moe voelen dit kan dan weer leiden tot een slechte eetlust, slechte spijsvertering, opgezette buik en een zwaar gevoel in de ledematen.

Een transformerende functie van de milt is het verwijderen van vocht en slijm uit de meridianen en organen van het lichaam. Problemen hiermee kunnen zich uitten in oedeem, diarree en vocht vasthouden. Als vocht verandert in flegma (slijm) kunnen vleesbomen / cysten / tumoren en  vele andere problemen ontstaan.

Bloed binnen de vaten te houden. Het snel krijgen van blauwe plekken, spataderen, bloedingen zijn een teken van zwakte van de Milt.

Ook zorgt de Milt ervoor dat de organen op zijn plaats blijven is er een zwakte van de milt kan de baarmoeder, anus verzakken dit noemen we een prolaps. Een hernia kan ook een teken zijn van een zwakke Milt.

De Milt controleert de spieren, bij een goede werking van de Milt zijn de spieren gezond en krachtig. Slappe spieren en overgewicht kunnen een gevolg zijn van een zwakke Milt.

Door kou en teveel aan vocht kan de Milt beschadigen. De milt hoort bij het element aarde, als er teveel water bij aarde komt dan krijg je modder, wordt dit te koud dan wordt het plakkerig en dingen blijven vastzitten. Zo werkt het ook in het lichaam.

De emotie denken hoor bij de Milt. Als je piekert en eindeloos je gedachten herhaald kan dat een teken zijn van een Milt die uit balans is. Je blijft de gedachten maar herhalen, je kan ze niet verteren. Een sterke Milt geeft een goede mentale focus en uithoudingsvermogen om langdurig te studeren.

Voeding om je Milt te versterken

Vanuit de Chinese voedingsleer wordt er gekeken naar de energetische werking van het voedsel op het lichaam. Welk voedsel verkoelt, verwarmt, droogt uit, bevochtigd is allemaal vastgelegd.

De Milt wordt verzwakt door kou en vocht, dit dien je dus te vermijden bij een Milt zwakte. Rauwe voeding is zeer koelend. Het lichaam moet dan eerst het voedsel verwarmen voordat het verteerd kan worden. Bij een zwakke Milt kost dit extra veel energie en het spijsverteringssysteem verzwakt. Koude dranken, ijsjes geven hetzelfde effect. Niet alleen verkeerde voeding, maar ook eenzijdig eten of een teveel aan vet, alcohol, melkproducten, rauwkost, kruiden en suiker kunnen de miltenergie verzwakken. Hetzelfde geldt voor onregelmatig eten, lang vasten of gehaast eten.

Wat is Milt opbouwend

Welke voeding herstelt het aarde-element? De kleur van aarde is geel. Veel gele voedingsmiddelen sterken het aarde-element. Daarnaast sterken van nature zoete voedingsmiddelen het aarde-element. Hieronder volgen aan aantal voedingsmiddelen die het aarde-element versterken:

  • Groenten: pompoen, wortel, bataat, alle koolsoorten, venkel, rode biet en vele andere groenten.
  • Granen: gierst, rijst, amarant, maïs, polenta, boekweit, quinoa, spelt, haver
  • Vlees: kip, rundvlees, kalkoen.
  • Vis: Forel, haring, zalm, makreel, tonijn
  • Olie en Vet: roomboter, ghee, olijfolie, sesamolie, beenmerg, kokosolie, reuzel
  • Fruit: kleine hoeveelheden seizoen fruit het liefst als compote.
  • Dranken: heet water, af en toe: granenkoffie, venkelthee, Yogi-thee
  • Peulvruchten: erwten, linzen, adukiboontjes, kikkererwten, tempé
  • Verwarmende kruiden: komijn, anijs, koriander, kaneel, gember
  • Noten en zaden: kleine hoeveelheden amandel, walnoot, sesam, tahin, pijnboompitten, zonnebloempitten

Stimuleer je stofwisseling. Volgens de Westerse diëtetiek helpen veel kruiden en specerijen tegen schimmels en parasieten. Daar is de vijf elementen voeding het helemaal mee eens. Kruiden en specerijen stimuleren de spijsvertering. Een goed werkende spijsvertering zorgt ervoor dat vocht en damp helemaal niet kunnen ontstaan. Denk bij kruiden en specerijen aan bijvoorbeeld verse basilicum, oregano, kruidnagel, kurkuma, peterselie, anijs, vanille.

Vaak eten we niet omdat we echt trek hebben, maar omdat we ons vervelen of we boos of teleurgesteld zijn. Zoetigheid is vaak een troost of vervanging, omdat er op dat moment even niets anders zoets in ons leven of een bepaalde situatie is. Maak plezier, dans, stop met piekeren en omgeef je met mensen die je energie geven! Alle kunstmatige zoete voedingsmiddelen breken juist de energie af. Hoe meer behoefte aan zoet, hoe minder energie er is in het lichaam. Het lichaam schreeuwt letterlijk op energie.

Liever niet

Vermijd koemelkproducten en een overmaat aan schapen- en geitenmelkproducten. Volgens de vijf elementen voeding zijn alle dierlijke melkproducten slijmvormend. Het spijsverteringsvuur verdrinkt er letterlijk in. Uiteindelijk ‘parkeert’ het lichaam het overtollige vocht op de heupen. Kies voor plantaardige alternatieven: rijstmelk, amandelmelk; maar pas op met sojaproducten!

Laat dieetproducten staan. Aan dieetproducten is veel gesleuteld om ze – volgens de Westerse diëtetiek – calorieën te onttrekken. Dit gaat ten koste van de smaak en van de gezondheid. Het lichaam is niet gemaakt om kunstmatige en sterk bewerkte voedingsmiddelen te herkennen en te kunnen verteren.

Verminder brood. Volgens de vijf elementen voeding is tarwe een heel slijmvormend graan. Broodmaaltijden leiden tot een opgeblazen gevoel. Daarnaast verzadigen ze niet voldoende. Als je brood wilt eten, eet het dan als aanvulling bij een soep of warme maaltijd. Spelt zuurdesembrood heeft de voorkeur boven tarwebrood. De tarwe is tegenwoordig van slechte kwaliteit.

  • Koude en afkoelende (yinne) voeding.
  • Koude drankjes met ijsklontjes.
  • Rauwe voeding.
  • Zuidvruchten en citrusvruchten.
  • Melk- en melkproducten.
  • Varkensvlees en worst.
  • Suiker en zoetigheid Alle vormen van toegevoegd suiker.
  • Te veel en/of te vet voedsel
  • Te veel fruit en vruchtensap
  • Haastige onregelmatige maaltijden
  • Overslaan van het ontbijt, of onvoldoende ontbijt
  • Eten ’s avonds na 20.00 uur
  • Voeding die met de magnetron is klaargemaakt.

Wil je hier meer over lezen dan raad ik je de volgende boeken aan:

Klik op de link om naar de verkoper te gaan.